vrijdag, oktober 10, 2008

Meester van goed en kwaad.

Afbeelding: detail van het Laatste Oordeel van Jeroen Bosch (ca.1482)

Het zijn vreemde tijden. Tijden van het strijd tussen chaos en kalmte, licht en donker, goed en kwaad. Banken vallen om en beschaafde landen maken ruzie over spaargeld.

Het was natuurlijk géén toeval dat Duveltje zich het afgelopen weekend samen met de Utrechtse op een romantische en avontuurlijke speurtocht naar ’s-Hertogenbosch begaf. Daar bevindt zich het Jheronimus Bosch Art Center (waarom moet dat nu weer in het Engels? Boeh!). Dit Kunstcentrum is gevestigd in de voormalige Sint-Jacobskerk en herbergt een permanente expositie over het werk en leven van Jeroen Bosch (ca. 1450-1516).

Als er één schilder is die de strijd tussen goed en kwaad tot voornaamste onderwerp van zijn werken heeft gemaakt dan is het deze middeleeuwse meesterschilder. Ik ben een groot Jeroen Boschliefhebber en ik was zeer in mijn nopjes met onze excursie. Bovendien, wie kan er nu beter Duveltjes schilderen dan de oude virtuoos? Het mooiste schilderij is het drieluik van het Laatste Oordeel, waarvan het origineel in Wenen hangt. Het laatste oordeel is een van mijn favoriete onderwerpen. Niet in de minste plaats omdat ik er nog steeds niet achter ben wat er met mij zal gebeuren op de dag des oordeels. Fantastisch vond ik de televisiebewerking van Het grote gebeuren van Belcampo, door de VPRO uitgezonden op oudejaarsavond 1975. Het is het verhaal van het laatste oordeel dat de schrijver situeert in het stadje Rijssen. De kellner en de levenden van Simon Vestdijk, een boek met hetzelfde thema, heb ik wel drie keer ademloos uitgelezen. Jeroen Bosch heette eigenlijk Jheronimus van Aken, omdat zijn familie oorspronkelijk uit Aken afkomstig was. Omdat hij in ’s-Hertogenbosch werd geboren noemde hij zich later Jheronimus Bosch.
Dat Duveltje een paar weken geleden in Aken de domtoren beklom is puur toeval. In Den Bosch beklom Duveltje samen met de Utrechtse de toren van de Sint-Jacob. Toen wij boven op de kerk stonden loerde Onze Lieve Heer net even uit de hemel naar beneden en snapte ons. Net als in Aken sloeg het weer onmiddellijk om. De zon verdween en plots woei een ijzig koude wind door de Sint-Jacobskerk. We maakten ons als de wiedeweerga uit de voeten. De vriendelijke mevrouwen bij de kassa probeerden ons nog te verleiden tot een bezoek aan het schildersatelier, dat geheel in de stijl van de 15e eeuw is nagebouwd. Maar we sloegen het aanbod af en rollebolden verkleumd het Kunstcentrum uit.

Misschien heb ik het wel te bont gemaakt en Onze Lieve Heer teveel uitgedaagd met al die beklimmingen. Duveltje is namelijk getroffen door een woekerpolis en door een omgevallen bank. Afgelopen maandag kwam Paus Benedictus gelukkig met een uitspraak over mijn geldzorgen: “Door de economische crisis verdwijnt het geld in het niets”, zei de Paus. “Hij die alleen bouwt op zichtbare en tastbare zaken als succes, carrière en geld, bouwt zijn huis op zand”. Het is maar goed dat geld niet gelukkig maakt. Dankzij de Paus wandel ik nog steeds met een grote glimlach over straat.

Geen opmerkingen: