Lawaai 4 – Meer minimalisme

Afgelopen zaterdag steeg het Orquesta Sinfónica de Galicia boven zichzelf uit in haar vertolking van Das Rheingold van Richard Wagner, waarbij Egil Silins als Wotan, Oleg Bryjak als Alberich en Gerhard Siegel als Loge schitterden.

Eigenlijk zijn die eerste 136 maten van Das Rheingold “minimal music”. En dat wordt door de geschiedenis bevestigd, want Schoenberg ziet zichzelf als een opvolger van Wagner, en Glass ziet zich zelf als een opvolger van Schoenberg. De lijn is net zo vloeiend als die van het rijnwater.

Glass ontkent dat zijn muziek binnen een traditie valt. Hij Het ligt in het karakter van Glass om het historisch perspectief volslagen te ontkennen. Het ontdekken van de waarheid ligt immers in het vermogen om los te breken uit elke conventie, iets wat Glass graag wil.

Om Wagner minimale muziek te noemen zou waanzin zijn. Wagner is waarschijnlijk juist het tegenovergestelde: maximale muziek. Hoe moeilijk moet het niet zijn om dit muziekstuk goed te spelen, alleen al vanwege de volume- en tempowisselingen.

Ik droomde tijdens het concert herhaaldelijk weg. Ook vanwege de boventiteling; boven het podium was een electronisch bord aangebracht waarop de spaanse vertaling van het gezongene werd getoond. De vergelijking tussen de gnoom Alberich die in de macht van de ring komt, en Hitler, een groot bewonderaar van Wagner, is snel gelegd. Om de rijngoud te kunnen verkrijgen moest Alberich de liefde afzweren. Macht gaat ten koste van liefde, en dat was bij Hitler ook het geval. Zou hij zichzelf in de dwerg herkend hebben?

Het schijnt dat Tolkien de invloed van Wagner op “In de Ban van de Ring” altijd heeft ontkend. Is het niet eigenaardig dat in deze tijd dit verhaal zo´n enorm succes heeft?

Hier in Galicie noemt men mij vaak “El Holandés Errante”. In het spaans betekent dat “de dwalende Hollander”; het is een vreemde vertaling van “De Vliegende Hollander”, ook een opera van Wagner.

Oef! Ik heb nog heel wat blogjes te gaan om alle links te leggen.

plaatje: Alberich en de Rijndochters

21 mei, La Coruña, 13 ºC, regen

Het blijft maar regenen, regenen, regenen. De lucht ziet grijs, de gezichten zien grijs. Sinds november hebben we hier misschien 10 tot 15 dagen zonder regen gehad.
Geen fantastische aprilmaand, zoals in Nederland. Nee, hier regent het alleen maar. Ik heb al een brief geschreven naar Zapatero; dáárvoor ben ik toch niet naar Spanje gekomen.

Nederlanders, u zijt gewaarschuwd.
The rain in Spain doesn´t fall mainly in the plain!
Raadpleeg eerst een betrouwbare weerbron voordat u naar Spanje komt!

http://www.eurometeo.com/
http://www.inm.es/

Iedereen tegen corruptie in de verkiezingen

La Coruña is waarschijnlijk een van de lelijkste steden van Spanje. Bijna alle Spaanse steden zijn ten tijde van Franco ten prooi gevallen aan afzichtelijke hoogbouw. De havenstad kan wedijveren met een willekeurige Duitse stad waarvan het centrum in de 2e wereldoorlog is weggebombardeerd.
De speculatiepolitiek die de afgelopen 40 jaar in de stad hoogtij vierde heeft hierbij geholpen. Terwijl in de meeste steden het de rechtse liberalen zijn die zich met frauduleuze bouwpraktijken bezighouden, doen in La Coruña de PSOE-socialisten hier flink ook aan mee.
De ex-burgemeester Francisco Vazquez stond bekend om zijn vage vastgoedprojecten. De salonsocialist beloofde plechtig dat hij de Camino de Santiago zou gaan lopen als de Europese subsidie voor de nieuwe haven van La Coruña er zou komen. Net toen men van plan was hem eens stevig aan de tand te voelen over een transactie waarbij zijn vrouw met een koffertje met honderdduizenden euros in contanten naar de bank kwam, verdween Vazquez van het toneel. Hij werd ambassadeur van Spanje in het Vaticaan. Waarschijnlijk is daar de zaak beklonken, en heeft hij zijn zonden persoonlijk aan de Paus opgebiecht.
De nieuwe PSOE-burgemeester, Javier Losada , heeft tot nu niets nieuws laten zien. Nog steeds in speculatie troef in La Coruña. Terwijl de meeste Spaanse havensteden het havenfront, hun toeristische visitekaartje, fraai hebben gerestaureerd, staat hier de helft van de huizen aan de haven al jaren in de steigers. Een buitenlandse toerist wordt hier nagekeken, vanwege zijn zeldzame verschijning.
Aan infrastructuur wordt door de gemeente weinig geld uitgegeven. Vandaar dat er iedere dag een verkeerschaos heerst, de stad vuil is, het water naar reinigingsmiddelen smaakt, en de electriciteitsvoorziening het bij een regenbuitje snel af laat weten.
Inmiddels is de corruptie iedereen zo de keel uit gaan hangen, dat zowel de rechtse PP, als de linkse Izquierda Unida, de verkiezingsstrijd aanbinden met de zelfde leuze: "Weg met de corruptie". Toch blijft La Coruña massaal op de PSOE stemmen.
Ook Fernando Rodriguez Cordoba, ex-PP´er, bindt de strijd aan. 10 snelle Smartcars snellen de hele dag, als jonge eendjes op een rijtje, met propaganda door de stad heen. Fernando heeft het beste met de burgers voor. Hij zoekt het “gematigde midden” op. Het is een soort burgerpartij de “COR.CO.BA“, Coruñeses con buenos argumenten. (Coruñezen met goede argumenten). Driftig wordt de reclame geplakt, op elke bouwschutting is zijn gezicht terug te vinden, maar de posters duiden meer op vervorming dan op hervorming (zie fotootje).

Lawaai 3 - Op zoek naar de stilte

De door Duveltje zo gehate presentator Ramon Trecet, van de Spaanse nationale Radio Tres, is uiteraard een verwoede fan van Michael Nyman. Voor wie de naam niets zegt: Michael Nyman is vooral bekend vanwege zijn filmmuziek, en dan in de eerste plaats voor de muziek bij de films van Peter Greenaway, zoals "The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover".
De muziek van Nyman is veelal door klassieke barokmuziek geinspireerd werk, composities voor strijkinstrumenten, waarbij een enkel thema herhaald wordt met een minieme variatie. Nyman wordt gerekend tot een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het minimalisme. Hij heeft zichzelf benoemd tot de uitvinder van de term "minimal music" hetgeen het bescheiden karakter van de man goed aangeeft. Dankzij de muziek van Nyman kan ik geen films van Peter Greenaway bekijken, want ik word akelig van zijn muziek. Ik vind het lijken op Bach, geschonken uit een japanse frisdrankmachine.

Een andere vertegenwoordiger van de minimale muziek is Philip Glass. Met Philip kan ik het beter vinden. Hij maakte ondermeer de muziek bij de film "Koyaanisqatsi" (daar heeft die repetitie trouwens wél een functie, de muziek past bij de beelden, het ritme van de beelden, enzovoort).

John Cage (1912-1992) wordt ook tot de minimalisten gerekend (niet te verwarren met John Cale, van de Velvet Underground). Cage was iemand die zich verdiepte in het Zenboeddisme, en dat verklaart ook zijn gevoel voor humor, die ook in zijn muziek is terug te vinden. Misschien heeft hij ook wel het boekje "Zen en de cultuur van de Stilte" van Karlfried Graf von Dürckheim gelezen*.
Ik zag Cage optreden in Rome ergens rond 1980, een openluchtconcert ´s avonds aan de oevers van de Tiber. Het was werkelijk heel romantisch, die minimale geluiden onder een heldere hemel vol met sterren, daar aan het water. In de muziek van John Cage is de stilte even belangrijk als geluid. Het Italiaanse publiek wist niet van zwijgen en praatte driftig tijdens de stiltes in het werk, waarop een vrouw plotseling uitriep: "silenzio barbari!". Ik geloof niet dat het Cage kon schelen dat er tijdens het concert werd gepraat.

John Cage schreef zijn eerste muziekstukken in Spanje. Op een straathoek in Sevilla werd hij zich plotseling bewust van de veelheid van simultane visuele gebeurtenissen en geluiden. De zin van de muziek ligt volgens hem in de ontnuchtering en verstilling, waarbij stilte niet impliciet akoustische stilte betekent. Wie dat niet begrijpt moet het boekje van Von Dürckheim gaan lezen.

Onder minimalisme in muziek wordt van alles en nog wat gerekend. De meeste minimale muziek wordt gekenmerkt door het herhalen van een enkel thema, met kleine variaties, ook in tempo of ritme. Het is een conceptuele benadering van muziek, net als conceptuele kunst binnen de beeldende kunst.
Iemand die op zoek is naar de stilte, en het concept van de stilte bestudeerd, zoals Durckheim en Cage dat deden, doen dat met gepaste bescheidenheid. Daar past het op effect - en geld - gerichte rumoer van Nyman beslist niet in.

foto: portret van John Cage

*Karlfried Graf von Dürckheim - The Japanese Cult of Tranquility,
Rider & Company, London, 1974, ISBN: 0-09-118831-8 ook in Nederlandse vertaling verschenen. Zen en cultuur van de stilte.

De laatste koningin uit het kaartspel

Dit overzicht is niet beschikbaar. Klik hier om de post te bekijken.