Utrechtse Kaasschaaf - Review

Ik ben sinds kort de gelukkige bezitter van een originele Utrechtse kaasschaaf. De schaaf kwam toevallig in mijn bezit toen een vriendin mij er plots mee verraste.

“Heb je er soms belangstelling voor?”, vroeg ze … en ze hield het ding voor mijn neus.
“Ja, maar hoe zit dat dan?”, vroeg ik enigszins wantrouwig.
“Er zitten wat krasjes op”, zei ze, een beetje schalks. Maar dit was voor mijn geen reden genoeg om haar dit prachtige instrument te ontnemen.
“Bovendien heb ik er al een” , vervolgde ze toen, er lag nu een lichte dwang in haar stem. Dat was voor mij wel een geldige reden om de kaasschaaf aan te nemen, want wat moet alleenstaande vrouw tenslotte met twee goede kaasschaven?

“Weet je het zeker”, vroeg ik nog eenmaal en ze antwoordde “Ja, … want, …”, en toen stokte haar adem. Misschien wilde ze wel zeggen “ja, want, … ik hou van je”, maar dat zei ze niet. Ontdekte ik daar weer een steelse blik in haar ogen, die lichte schittering? Maar ze strekte haar hand uit en zuchtte “hier, pak nou maar!”.

Ik nam de schaaf aan en sindsdien is ze niet meer uit mijn keuken weg te denken. Toen ze mij de schaaf overhandigde viel mij onmiddellijk al op, het instrument ligt prettig in de hand. Bovendien is het fraai ontworpen, met een teakhouten handvat en een schattig fijne heft dat eindigt in een kleine sierlijke hals waarmee het blad wordt vastgehouden. Maar genoeg over het uiterlijk. Het gaat tenslotte om de functionaliteit.
Het snijvlak is breed genoeg voor een flink stuk kaas. De schaaf snijdt uitstekend en behalve de prettige grip is ze ook nog uiterst stabiel. Het blad is van zuiver Fiskars, Zweeds roestvrij staal en staat in een goede hoek van ongeveer 5 graden ten opzichte van de steel. Het gewicht van deze schaaf is trouwens ook ideaal, niet te licht en niet te zwaar. Ze kan ook makkelijk mee op reis, maar dan zou ik er toch wel een doosje om heen doen om te vermijden dat het snijvlak buigt. Het ontbreken van een gebruiksaanwijzing was trouwens geen enkel punt. Het snijden wijst zich min of meer vanzelf.

Het enige nadeel dat deze schaaf kent, is dat ze eigenlijk te prettig en te makkelijk snijdt, zodat je voordat je het weet teveel kaas op je brood hebt liggen.

Elke keer als ik haar vasthoud denk ik aan haar. Jammer van die krasjes.

De Mythe van het Multitasken

meer over multitasken en bellen op LetsGoMobile.org

Alsof mijn mannelijk ego de afgelopen veertig jaar nog niet genoeg door de mangel is gehaald moet ik de laatste tijd het gezwam over vrouwelijke superioriteit met betrekking tot het multitasken aanhoren.

Vrouwen kunnen beter enkele dingen tegelijk doen dan mannen en dat geldt natuurlijk voor Spaanse vrouwen net zo goed als voor Nederlandse vrouwen. Bij dingen tegelijk doen komt het dan vooral neer op een combinatie van telefoneren en een ander ding doen. Bij mijn vrouw Plof is dat bijvoorbeeld autorijden en bellen, koken en bellen of tv-kijken en bellen.

Ik moet zeggen dat ik haar kunsten met veel respect aanschouw. Het is wonderbaarlijk dat ze met een mobieltje aan haar oor zo over de weg heen en weer kan slingeren zonder andere auto’s te raken. Dat terwijl ze weet dat de persoon naast haar in doodsangst verkeert. Een van haar favoriete onderdelen is inparkeren en bellen. Daarbij lopen haar auto, zowel als de auto’s om haar heen, slechts te verwaarlozen blikschade op. Ik zelf heb een handsfree-set. Als ik gebeld word kies ik voor eerst inparkeren en daarna terugbellen, maar dat is bij Plof niet nodig. Terwijl ze bumpert, ramt en knalt weet ze ondertussen toch nog een intelligent gesprek te voeren.

Koken en bellen gaat ook goed. Terwijl Plof drie pannen op het vuur heeft staan loopt ze pratend van de keuken naar de woonkamer waar ze bij het raam gaat staan en al converserend naar buiten kijkt. Ik draai het vuur wat lager, roer in een koekenpan of hak een uitje fijn. Ik voel me gevleid. Blijkbaar is mijn mannenbestaan dus niet geheel nutteloos, want ik maak hier deel uit van het multitasken en als ik even op het eten let brandt er niets aan en loopt alles goed af.
Vorige week was de schat op haar nieuwe laptop bezig toen er gebeld werd. Plofje rende naar de telefoon, maar struikelde over de kabel van de voeding. Ze verstuikte haar teen, de laptop viel op de grond en nu hangt het scherm schuin aan een scharnier. Maar ze is nog steeds mijn kampioen, want ik weet zeker dat haar dat niet overkomen was als ze al had zitten bellen.

Nationaal Geweten

foto: opgravingen in de fosa (grafkuil) de Santoyo, foto El Pais

Toen Spanje zich in het midden van de jaren zeventig eindelijk verlost zag van het Franco-regime wilde de politiek zo snel mogelijk aan de slag met een echte democratische staat naar modern West-Europees voorbeeld. Bijna iedereen, zowel links als gematigd rechts, was bang voor polarisatie en vooral voor een terugkeer naar de dictatuur. De extreemrechtse vleugel bestaande uit de vroegere aanhangers van Franco, was gefrustreerd door de nederlaag en zocht naar mogelijkheden om opnieuw de macht te grijpen. In 1980 werd dat geconcretiseerd in een serieuze poging tot een staatsgreep geleid door luitenant-kolonel Antonio Tejero. Gelukkig mislukte deze coup.
In 1976 moest het verleden vergeten worden. Men wilde liever niet niet omkijken maar de handen uit de mouwen steken en aan het werk gaan met de toekomst van Spanje. De oorlogsmisdadigers gingen vrijuit en kregen soms zelfs goede posities binnen de nieuwe staat.

Vorig jaar op 28 oktober werd in het parlement de Ley de Memoria Histórica de España aangenomen. In deze wet worden de rechten erkend van de slachtoffers van vervolging of geweld tijdens de dictatuur en de Spaanse Burgeroorlog, en worden maatregelen getroffen om deze mensen te compenseren.

Rechter Baltasar Garzón wil in het kader van deze nieuwe wet onderzoek doen naar alle moorden, illegale opsluitingen, verdwijningen, represailles en andere delicten die hebben plaatsgevonden sinds het begin van de burgeroorlog in 1936 tot aan het einde van de dictatuur. Daarbij worden ex-dictator Franco en vierendertig andere belangrijke staatslieden aangeklaagd.
Volgens het Nationale Hooggerechtshof, de Audiencia Nacional, is dat tegen de grondwet omdat de feiten verjaard zijn. In 1977 is namelijk een wet aangenomen waarbij amnestie werd afgekondigd voor alle politieke misdaden die voor 15 december 1976 hebben plaatsgevonden.

Baltasar Garzón vindt dat hij wel bevoegd is omdat er sprake is van misdaden tegen de menselijkheid begaan door kopstukken van de regering. Daarbij stelt hij dat het Franco-regime, op illegale wijze aan de macht gekomen, gedurende haar bewind heeft afgerekend met haar tegenstanders. Volgens de Audiencia Nacional vallen de misdaden onder het oorlogsrecht en onder de amnestie van 1977.

Er is sprake van een dilemma. De wet van 1977 was een noodgreep, een knieval naar de handlangers van Franco die naar alle waarschijnlijkheid elke gelegenheid zouden aangrijpen om de nieuwe democratie om zeep te helpen. Het is natuurlijk vreemd om alle oorlogsmisdaden onder een amnestie laten vallen, nog geen jaar nadat er een einde is gekomen aan een 36-jarige dictatuur.
De discussie is nu aangewakkerd door het openen van de massagraven. In 2008 liggen er nog tienduizenden ongeïdentificeerde doden in de Spaanse bodem. Nabestaanden verkeren in onzekerheid over waar familieleden begraven zijn, hoe ze om het leven zijn gekomen en wie er schuldig is aan de misdaden waarvan ze het slachtoffer werden. Tijdens de burgeroorlog maakten de partijen aan beide kanten zich even hard schuldig aan terreurdaden.
Er zijn inmiddels 19 van deze graven ontdekt, maar door het protest van de Audiencia Nacional moesten de opgravingen weer worden stilgelegd.

Feitelijk komen de protesten tegen het onderzoek van politiek rechts. Maar in Spanje durft niemand dat te bekennen. De linkervleugel geeft niet openlijk toe dat hij wil afrekenen met de fascistische oorlogsmisdadigers. Links Spanje is nog steeds bang voor polarisatie en repercussies met betrekking tot andere politieke kwesties. Natuurlijk is het zo dat het fascistische regime van af het einde van de burgeroorlog tot zelfs na de dood van Franco wel heeft afgerekend met een groot deel van de linkse oppositie, daarbij marteling en doodvonnissen hanterend.

De Ley de Memoria Histórica de España, te vertalen in Wet van de Historische Herinnering mag van mij de bijnaam krijgen van Ley de la Conciencia Historica Nacional, de Wet van het Nationaal Historisch Geweten.

Duurzaam kan goedkoop!

Afbeelding: links de ontwerptekening voor de Duvel Lecto I, rechts het kant-en-klare model.

Duveltje reist nu heen en weer tussen Sinterklaasland en Paulus-de-Boskabouterland. Hier leidt hij een eenvoudig solitair bestaan in een klein Fries dorp, waar op een herfstige zaterdagavond nadat het geluid van die ene voorbijsjezende bromfietser is uitgestorven de stilte nog slechts verbroken wordt door het geritsel van bladeren meegevoerd door een vlaag herfstwind.
Op zo'n avond laat ons klein Duveltje zich tevreden ten prooi vallen aan zijn melancholische herfstgevoelens, met Miles Davis klinkend uit de oude Cd-speler of luisterend naar het avondconcert op Radio 4, met een roman, een detectiveboek, of aquarellend. In zijn bescheiden onderkomen, gelegen aan de rand van een donker bos, probeert hij ook af en toe zijn leven in halfkluizenaarsbestaan te vervolmaken door het doen van kleine uitvindingen.

Er is voor mij geen groter genot dan lezen tijdens de avondmaaltijd. Helaas is het moeilijk lezen in een krant of boek dat plat op tafel boven je bord ligt. Een kleine lessenaar zou uitkomst bieden. Na een korte zoektocht vond ik op internet de Opus II lessenaar, een transparant plastic standaard á 91,15 euro, de Acryl lessenaar á 81,00 euro en de ReadWrite lessenaar vanaf 119,00 euro.
Dat kan anders, dacht ik en besloot na te denken over een duurzamere en goedkopere oplossing. Een afgeronde opleiding kleuterschool kwam hierbij goed van pas! Ik dacht eerst uitvoerig na over de praktische toepassing en tekende toen een ontwerp. Het ding moest verticaal niet teveel plaats innemen, hoog genoeg zijn om een krant in tabloidformaat te kunnen ondersteunen en stevig genoeg om een dik boek te kunnen dragen.
Uiteindelijk werd het ontwerp uitgevoerd in karton en verpakkingstape, versterkt met houtlijm en wat nietjes. De kartonnen doos haalde ik bij de supermarkt. Ik knipte hem uit elkaar zodat ik lange rechthoekige stukken kreeg en vouwde deze naar voorbeeld van mijn ingenieuze ontwerp.
De lessenaar voldoet prima en ik heb hem de Duvel Lecto I gedoopt. Let op de opstaande onderkant! Die is breed genoeg voor het dikste boek en zelfs de regels onderaan de pagina blijven leesbaar. Hij is stabiel en tot nu toe nog niet een keer omgevallen. Helaas is de Lecto I niet hoog genoeg om een grotere krant te ondersteunen. Dit kan echter worden ondervangen door de krant met wasknijpers aan de zijkant van de Lecto I te bevestigen.

De Lecto I kan tevens naast de computer worden gebruikt als u een documentje moet overtypen.

Antihelden deel IV - George McFly

foto: uit Back to the Future, v.l.n.r. George McFly, Lorraine Baines McFly, Marty McFly (Crispin Glover, Lea Thompson, Michael J. Fox).

Een van mijn favoriete films uit de vorige eeuw is de komedie Back to the future (1985) geproduceerd door Steven Spielberg. De hoofdrol werd gespeeld door Michael J. Fox, die hiermee het grootste succes uit zijn carrière oogstte. Michael speelt de rol van Marty McFly, die per ongeluk verzeild raakt in een experimentje van zijn vriend, professor Doc Brown. Hij reist daardoor dertig jaar terug in de tijd en beleeft een groot avontuur.
De film leverde een van mijn meest geliefde antihelden op, namelijk George McFly. De slungelige, flegmatische George is de totale antiheld en voor Marty is het een schok als hij in 1955 ontdekt dat hij tegenover zijn toekomstige vader staat. George dreigt bovendien het onderspit te delven tegenover de onsympathieke, agressieve Bill Tannen als deze Lorraine, de toekomstig moeder van Marty, lastig valt. Met hulp van Marty lukt het George deze Bill tegen de grond te slaan.

George McFly wordt gespeeld door Crispin Glover, die niet alleen vaak excentrieke karakters speelt, maar dat ook zelf is. Behalve acteren schrijft hij ook boeken, zingt en heeft cd’s uitgebracht. Vanaf 2005 regisseert hij ook zelf films.
In 1987, twee jaar na het monstersucces van Back to the future, mocht Crispin optreden in de David Lettermanshow als promotie voor de film River’s Edge. Hij gedroeg zich daarbij niet volgens de regels van Letterman en werd min of meer de uitzending uitgegooid. Het incident bleef hem achtervolgen en leek lange tijd belangrijker dan alles wat hij daarvoor of daarna had gepresteerd.
In 2007 maakte Crispin opnieuw een film met de regisseur van Back to the Future, Robert Zemeckis. De cast van deze film, Beowulf, was niet zuinig. Crispin deelde het witte doek met John Malkovich, Anthony Hopkins en Angelina Jolie. Crispin speelt Grendel, het monster.
Mooi voor Crispin, maar ik blijf toch hopen dat hij nog een keer in een echte antiheldenrol terecht komt.

In het licht van de economische crisis en de verkiezing van Obama is het is interessant dat Crispin ooit opmerkte dat Amerika meer een “corporate culture” had dan een “democratic culture”. Volgens de acteur had het hele monetaire systeem zijn weerslag op de Amerikaanse cultuur en daarmee ook op de films die in de US worden geproduceerd.
Als het tij echt keert met Obama dan krijgt de antiheld Crispin vast ook wel weer een kans.

Knettergek in Beetsterzwaag

foto's uit het programma van "Ien fleach oer it koekoesnêst", van toneelgezelschap "Op ny feriene"

Ons bezoek aan de voorstelling was een gokje. Ik liet me verleiden door een flyertje met de aankonding dat toneelvereniging "Op ny feriene" uit Bantega op zaterdagavond het toneelstuk "Ien fleach oer it koekoesnêst" zou opvoeren. Het gezelschap was me onbekend en ik versta maar weinig Fries, maar de titel zei me wel wat.
"One flew over the cuckoo’s nest" is een boek van Ken Kesey, een Amerikaan en vertegenwoordiger van de tegencultuur uit de jaren '50 en '60. Kesey werkte een tijdje in een psychiatrisch ziekenhuis hetgeen hem inspireerde tot dit verhaal dat gaat over misstanden in de psychiatrische zorg. Met de discussie over elektroshocktherapie en cameratoezicht in isoleercellen is de inhoud heel actueel. Het boek is bewerkt door Dale Wasserman en vervolgens naar het Nederlands vertaald. Tryntsje van der Zee bewerkte en vertaalde het toneelstuk in het Fries zoals het zaterdag werd gespeeld.

In 1975 maakte Milos Forman een film naar het boek met Jack Nicholson in de hoofdrol. Het was destijds een buitengewoon populaire film en ik denk dat vrijwel iedereen van mijn generatie hem heeft gezien. Jack Nicholson maakte er zijn grote doorbraak mee en Brad Dourif en Danny DeVito wonnen door deze film veel aan bekendheid.
Aan de ene kant heeft regisseur Jan Smit (niet de zanger) dus nogal wat hooi op zijn vork genomen, want vergelijkingen met de beroemde film zijn onvermijdelijk. Aan de andere kant is dit stuk goed geschikt voor amateurtoneel, omdat het veel typetjes kent en de acteurs geen diepe rollen op zich hoeven te nemen. Dit met uitzondering van het personage van Maximiliaan Midland (in de film Randle Murphy geheten en gespeeld door Nicholson). Marten Wesselius maakt hier een meesterwerk van. Ook Jelle Wesselius en Albert Fabriek speelden fantastisch en zouden in een professioneel gezelschap niet misstaan. Vanwege mijn gebrekkige kennis van het Fries heb ik af en toe wel wat van de inhoud gemist, maar dat deed er voor mij niet aan af.

De programmafolder was wel tweetalig (Fries en Nederlands). Hij werd voor de voorstelling uitgedeeld door een dokter en een verpleegster. Je kreeg er ook nog twee pilletjes en instructies bij:

• houd u strikt aan de aanwijzigingen van het bewakingspersoneel
• ga linea recta naar uw zitplaats, zonder al te veel drukte
• spreek niemand aan waarvan u vermoedt dat het wel eens een patiënt zou kunnen zijn (wij wijzen er met klem op dat onze patiënten onberekenbaar zijn)
• mocht het gemoed u volschieten, neem dan (in plaats van weg te lopen) bijgevoegde pilletjes in
• Deze pilletjes zijn absoluut niet schadelijk (ook niet voor zwangere vrouwen)
• U wordt er alleen maar rustig van.

De zaal, de sporthal van revalidatiecentrum Friesland, zat vol en dat was terecht. Dit gezelschap verdient alle aandacht. Het is jammer maar gisteren was de laatste keer dat "Ien fleach oer it koekoesnêst" werd opgevoerd, dus u kunt er niet meer naar toe. Op 21 en 22 november speelt het gezelschap "It hong yn 'e loft", Fries voor "Het hing in de lucht", van Bert Peets, in de Buorskip in Beetsterzwaag. Gaat dat zien!